Kandydaci do pracy i młodzi pracownicy wykonujący pracę twórczą (np. pisarze, reporterzy) często zadają sobie pytanie – kto posiada prawa autorskie do utworu stworzonego w ramach wykonywanej przez nich pracy?
Pod poniżej opisanymi warunkami, prawa autorskie majątkowe do utworu wykonanego przez pracownika przysługują pracodawcy.
Jakie warunki należy spełnić, aby przyjąć, że prawa autorskie do utworu wykonanego przez pracownika przysługują jego pracodawcy?
Utwór wykonano w wyniku zawartej umowy o pracę oraz stosunku pracy, który powstał w wyniku powołania, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę. Nie obejmuje umowy o dzieło, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług;
Nabycie praw przez pracodawcę powinno być zgodne z celem zawartej umowy i zamiarem stron.
Utwór powinien zostać wykonany w ramach obowiązków pracowniczych, a nie przy okazji;
Pracodawca musi przyjąć dany utwór (dopuszczalnie poprzez osobę reprezentującą go czy w sposób dorozumiany);
Pracodawca nabywa jedynie prawa majątkowe do wykonanego przez swojego pracownika utworu. Pracownik zachowuje prawa autorskie osobiste np. prawo oznaczania utworu swoim nazwiskiem. Natomiast pracownikowi nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie z tytułu wykonania utworu.
Orzecznictwo
Przykład: W sprawie dotyczącej sporu o to, czy przychody za wykonanie utworu stanowią podstawę wymiaru składek, która została rozstrzygnięta przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku w dniu 14 maja 2015 r., (III AUa 1589/14) zawarto istotne twierdzenia przesądzające o tym, kiedy mamy do czynienia z utworem pracowniczym. Sąd Apelacyjny w Białymstoku stwierdził, że:
“(…) w przypadku, gdy w umowie nie zostały wyraźnie sformułowane obowiązki i oczekiwania w odniesieniu do efektów pracy twórczej danego pracownika, należy sięgać do celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. Istotne znaczenie mają tu – zdaniem Sądu Okręgowego – zwłaszcza: zwyczaje przyjęte w zakładzie oraz w obrębie danej grupy zawodowej; możność hipotetycznego postawienia zarzutu, iż niewykonanie określonej pracy twórczej stanowi naruszenie pracowniczych obowiązków; podporządkowanie twórcy względem pracodawcy (osoby przez niego wskazanej) i respektowanie jego wskazówek, tolerowanie ingerencji, przekazywanie do akceptacji poszczególnych wersji lub fragmentów utworu itp. Jeżeli zatem umowa o pracę nie stanowi inaczej, a wynikające ze stosunku pracy obowiązki twórcy sprowadzają się do wykonywania działalności twórczej lub ją obejmują, wynagrodzenie za pracę stanowi równocześnie także wynagrodzenie z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych lub zezwolenia na korzystanie z utworu w zakresie objętym umową”.
Stan na dzień: 25 luty 2019 roku
Foto: pixabay.com