Interfejs użytkownika często błędnie utożsamiany jest z programem komputerowym, choć stanowi jego element, to jego ochrona się różni. O tym, jak wygląda ochrona programu komputerowego pisałam już wcześniej, a teraz czas na ochronę prawa autorskiego dla interfejsu użytkownika.
Czym jest interfejs użytkownika?
Aby ustalić, czym w konkretnej sytuacji jest interfejs użytkownika należy uwzględnić specyfikę danego programu komputerowego. Jednakże, potocznie mówiąc, interfejsem użytkownika jest wszystko to, co jest widziane gołym okiem (też za pomocą innych zmysłów) przy korzystaniu z programu komputerowego. Interfejs użytkownika występuje jako:
interfejs tekstowy
interfejs graficzny
Interfejs graficzny sprowadza się najczęściej do standardowego okna programu.
Stanowisko Trybunału Sprawiedliwości UE
Po długich dyskusjach podejmowanych w orzeczeniach różnych sądów – ostatecznie – Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie Bezpecnostni softwarova asociace – Svaz softwarove ochrany przeciwko Ministerstvu kultury (C-393/09) uznał, że:
“Intersfejsy są częściami programu komputerowego umożliwiającymi wzajemne połączenie i interakcję wszystkich elementów oprogramowania i sprzętu komputerowego z innym oprogramowaniem i sprzętem, jak również z użytkownikami, tak aby stały się one w pełni funkcjonalne. Graficzny interfejs użytkownika stanowi element programu komputerowego za pomocą którego użytkownicy wykorzystują właściwości programu. W związku z tym, interfejs nie stanowi formy wyrażania programu komputerowego i nie może korzystać ze szczególnej ochrony przyznanej na mocy tej dyrektywy w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych.
TSUE przyznał jednak, że interfejs użytkownika może zostać objęty ochroną, ale musi charakteryzować się wyrazem własnej twórczości intelektualnej swego autora i podkreśla istotę ustalenia w takim przypadku, czy spełnione zostało kryterium oryginalności.
Sprawa SAS Institute v. World Programming Ltd. w sprawie C-406/10
W tej sprawie TSUE odniósł się do sprawy C-393/09, powtórzył i dookreślił, że interfejs użytkownika jako taki nie podlega szczególnej ochronie prawa autorskiego i dodał, że stanowi on element programu zapisanego kodem i przez to podlega ochronie. Jednakże, to nie stoi na przeszkodzie, aby napisać program innym językiem (zapisać go innym kodem) i uzyskać legalnie identyczny wizualny efekt końcowy.
Kiedy i jak chroniony jest interfejs użytkownika?
Co do zasady, interfejsy użytkownika podporządkowane są istniejącym na rynku standardom, które mogą wynikać z używanego systemu operacyjnego i w takich przypadkach (większość) nie będą podlegały ochronie prawa autorskiego.
Przy założeniu, że twórca programu komputerowego i jego interfejsu znajduje podobny do swojego program z podobnym interfejsem to:
nie powinien poprzestać na porównaniu wizualnej postaci obu interfejsów;
powinien porównać ujawnione zapisy kodu źródłowego;
Dodatkowo w takich sytuacjach często okazuje się, że grafik, który zaprojektował interfejs użytkownika nie przekazał autorskich praw majątkowych do niego i może pojawić się problem polegający na braku możliwości dochodzenia praw w razie ujawnienia takiego naruszenia. W związku z tym, dla ochrony praw niezmiernie ważne jest zawarcie stosownej umowy o przeniesienie praw autorskich majątkowych pomiędzy twórcami poszczególnych elementów programu komputerowego.
Warto zapamiętać, że:
Interfejs użytkownika nie powinien być utożsamiany z programem komputerowym;
Co do zasady, interfejs użytkownika nie jest objęty szczególną ochroną prawa autorskiego;
Przy ocenie, tego czy podlega pod ochronę prawa autorskiego powinien zostać zbadany z uwzględnieniem kryterium oryginalności.
Stan na dzień: 1 marca 2019 roku
Foto: pixabay.com