W dniu 24 maja 2021 roku Naczelny Sąd Administracyjny podjął przełomową uchwałę na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, w której uznał, że dopuszczalne jest badanie przez sądy administracyjne wpływu postępowania karnoskarbowego na bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Naczelny Sąd Administracyjny w uchwałę stwierdza, że „W świetle art. 1 p.u.s.a. oraz art. 1-3 i art. 134 § 1 p.p.s.a., ocena przesłanek zastosowania przez organy podatkowe przy wydawaniu decyzji podatkowej art. 70 § 6 pkt 1 w zw. z art. 70c o.p. mieści się w granicach sprawy sądowej kontroli legalności tej decyzji”. W rezultacie tej uchwały NSA dopuszcza kontrolę zaskarżonej decyzji przez sądy administracyjne w całości, co oznacza, że również w aspekcie celów, dla których postępowanie podatkowe jest wszczynane.
Uchwała został wydana w związku z powszechnie znaną praktyką wszczynania postępowań karnoskarbowych przez organy podatkowe jedynie po to, aby zawiesić bieg terminu przedawnienia. Do tej pory sądy administracyjne często miały dylemat, jak szeroką kontrolę działań organów administracyjnych mogą podjąć.
Organy podatkowe wykorzystywały regulację z art. 70 c Ordynacji podatkowej, w której ujęto, że:
„Organ podatkowy właściwy w sprawie zobowiązania podatkowego, z którego niewykonaniem wiąże się podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, zawiadamia podatnika o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w przypadku, o którym mowa w art. 70 § 6 pkt 1, najpóźniej z upływem terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 70 § 1 i 1a, oraz o rozpoczęciu lub dalszym biegu terminu przedawnienia po upływie okresu zawieszenia.
Podatnicy, którzy przypuszczają, że w ich sprawie ta regulacja została zastosowana przez organ podatkowy instrumentalnie mają prawo złożyć na tę decyzję skargę do sądu administracyjnego, który powinien uwzględnić treść ww. uchwały NSA i przeprowadzić kontrolę również pod względem określenia celu wszczętego postępowania.
Stan prawny na dzień: 26 maja 2021 roku
Zdjęcie: Wikipedia