Czym jest system rozpoznawania twarzy?
System rozpoznawania twarzy (z ang. facial recognition) to technologia oparta na sztucznej inteligencji (AI), która wykorzystuje dane biometryczne do identyfikacji osoby na podstawie jej rysów twarzy.
Początki technologii rozpoznawania twarzy sięgają lat 60. XX wieku. Po raz pierwszy taki system opracowany został przez Bell Labs w Stanach Zjednoczonych. Natomiast w roku 1973 po raz pierwszy taki system został wykorzystany.
Jak prawo odnosi się do technologii rozpoznawania twarzy?
Nie obowiązują żadne przepisy, które odnosiłby się szczegółowo do funkcjonowania tej technologii.
RODO nie wprowadza bezwzględnego zakazu wykorzystania technologii przetwarzających dane biometryczne, a umożliwia to organom publicznym w przypadku, gdy są w stanie to uzasadnić (np policja przy poszukiwaniach osób podejrzanych). Unia Europejska planowała wprowadzenie zakazu wykorzystania tej technologii w kolejnych 5 latach, ale ostatecznie odeszła od tego pomysłu.
Testy systemów rozpoznawania twarzy
Jak wynika z testów wykonanych przez Narodowy Instytut Standardów i Technologii (NIST) Stanów Zjednoczonych na 200 programach do rozpoznawania twarzy, największe problemy tym programom sprawiają twarze kobiet i osób o innym kolorze skóry niż kaukaska. Systemy w małym stopniu radzą sobie z twarzami ciemnoskórych kobiet i w ten sposób mogą stanowić narzędzie do dyskryminacji.
Zgodnie z raportem amerykańskiej fundacji Carnegie Endowment for International Peace w co najmniej 75 państwach na świecie korzysta się ze sztucznej inteligencji przy rozpoznawaniu twarzy, w tym w takich państwach jak Stany Zjednoczone, Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Szwajcaria i Czechy. Technologia ta wykorzystywana jest do inwigilowania społeczeństwa przez organy ścigania np. na stadionach, przejściach granicznych, lotniskach, uczelniach itd.
Zagrożenia dla praw podstawowych
System rozpoznawania twarzy stanowi niebezpieczne narządzie mogące zagrozić prawu do prywatności, którego ochrona zagwarantowana jest w krajowym i unijnym porządku prawnym.
Po obu stronach Atlantyku toczą się dyskusje, jakie rozwiązania prawne względem tej technologii przyjąć. Z uwagi na to, że algorytmy rozpoznawania twarzy nie radzą sobie równo wobec wszystkich typów twarzy, to zasadnym wydawał się pomysł wprowadzenia w UE zakazu wykorzystania tej technologii, ale pomysł upadł.
W Stanach Zjednoczonych również toczą się dyskusje na ten temat, ale tam systemy rozpoznawania twarzy są wykorzystywane w tzw. szarej strefie bez żadnych przeszkód. Dlatego niektóre z miast np. San Francisco wprowadzają zakazy wykorzystania tych technologii, ale ciągle brakuje jednego stanowiska na poziomie ogólnokrajowym w tej sprawie.
Warto zwrócić uwagę, iż uregulowania amerykańskie mają pośrednio duże znaczenie również dla poszanowania praw Europejczyków, gdyż siedziby największych i najbardziej wpływowych firm technologicznych znajdują się właśnie w Stanach Zjednoczonych.
Stan na dzień: 23 marca 2020 roku
Foto: pixabay.com