Postępowanie dyscyplinarne nauczycieli reguluje Karta Nauczyciela i rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2016 roku w sprawie szczegółowego trybu prowadzenia postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli oraz wznawiania postępowania dyscyplinarnego.
Kto może złożyć zawiadomienie o przewinieniu dyscyplinarnym nauczyciela?
Zawiadomienie o przewinieniu dyscyplinarnym może złożyć każda pełnoletnia osoba, która powzięła informację o uchybieniu godności zawodu lub obowiązkom określonym w art. 6 Karty Nauczyciela, w tym dyrektor szkoły, nauczyciel, rodzic, Rzecznik Praw Dziecka.
Zgodnie z art. 75 ust. 2a Karty Nauczyciela w przypadku popełnienia przez nauczyciela czynu naruszającego prawa i dobro dziecka dyrektor szkoły, a w przypadku popełnienia czynu przez dyrektora szkoły – organ prowadzący szkołę, ma obowiązek złożenia takiego zawiadomienia. W takiej sytuacji zawiadomienie rzecznika dyscyplinarnego powinno nastąpić nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o popełnieniu czynu.
Jak przebiega postępowanie wyjaśniające?
Na skutek złożonego zawiadomienia postępowanie wyjaśniające prowadzone jest przez rzecznika dyscyplinarnego.
Rzecznik dyscyplinarny ma za zadanie wszechstronne wyjaśnienie sprawy, badanie i uwzględnianie wszelkich okoliczności w celu ustalenia czy czyn został przez nauczyciela popełniony. Rzecznik dyscyplinarny w szczególności zbiera, przeprowadza, zabezpiecza i utrwala dowody niezbędne do wyjaśnienia sprawy, w szczególności przesłuchuje świadków, zasięga opinii biegłych, odbiera wyjaśnienia nauczyciela, o ile ten nie odmówił ich złożenia.
W sytuacji, gdy rzecznik dyscyplinarny ustali, że dowody zgromadzone w postępowaniu wyjaśniającym uprawdopodobniają, że nauczyciel uchybił godności zawodu lub obowiązkom z art. 6 Karty Nauczyciela kieruje do komisji dyscyplinarnej wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wraz z aktami sprawy.
Jak przebiega właściwie postępowania dyscyplinarne?
Komisja dyscyplinarna działająca przy wojewodzie na posiedzeniu niejawnym wydaje:
- postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego i skierowaniu sprawy na rozprawę;
- postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego;
- postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego i przekazaniu akt sprawy rzecznikowi dyscyplinarnemu w celu uzupełnienia braków;
Po wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, sprawa rozpoznawana jest na rozprawie. Przeprowadzane jest postępowania dowodowe, w tym przesłuchiwaniu są świadkowie, biegli i składane są wyjaśnienia przez nauczyciela. Przesłuchanie małoletniego ucznia może się odbyć, jeśli jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a przy przesłuchaniu obecny powinien być psycholog oraz rodzic, opiekun prawny lub osoba sprawująca pieczę zastępczą. W przesłuchaniu małoletniego ucznia nie może brać udziału nauczyciel, którego dotyczy przesłuchanie.
Po przeprowadzonym postępowaniu dowodowym, przewodniczący komisji udziela głosu rzecznikowi dyscyplinarnemu, nauczycielowi i jego obrońcy. Następnie skład orzekający przystępuje do narady, głosowania i sporządzenia orzeczenia.
Od orzeczenia komisji przysługuje odwołanie do odwoławczej komisji dyscyplinarnej, która może wydać orzeczenie, które utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie komisji dyscyplinarnej, uchyla orzeczenie w całości lub w części i wydaje nowe orzeczenie, uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Natomiast od orzeczenia komisji odwoławczej przysługuje odwołanie rzecznikowi dyscyplinarnemu, nauczycielowi i jego obrońcy do sądu apelacyjnego – wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych, który będzie właściwy ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela. Na złożenie odwołania do sądu apelacyjnego jest 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Od orzeczenia sądu nie służy skarga kasacyjna.
Stan prawny na dzień: 18 stycznia 2024 roku
Zdjęcie: freepik.com