AML w Małych i Średnich Przedsiębiorstwach (MŚP) – jak nie zostać nieświadomie „pralnią”?
- Judyta Kasperkiewicz
- 3 cze
- 3 minut(y) czytania
Czyli jak mikroprzedsiębiorca może wpaść w makro-kłopoty
Autor: Judyta Kasperkiewicz, adwokat
📅 Stan prawny: 3 czerwca 2025
„To tylko mała kancelaria / biuro rachunkowe / agencja nieruchomości, przecież nie obracamy milionami!” Jeśli Twoja firma też tak myśli – być może właśnie idealnie spełniasz profil podmiotu do wykorzystania jako nieświadoma „pralnia”.
Nie, to nie żart – to rzeczywistość prawna, w której ustawa AML nie odróżnia dużych od małych, tylko świadomych od nieświadomych. A za brak świadomości grożą bardzo realne sankcje.
🧯Czym jest AML i dlaczego dotyczy MŚP?
AML (Anti-Money Laundering) to system przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
W Polsce podstawą prawną jest:
➡️ Ustawa z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2023 r., poz. 1124 ze zm.) oparta na dyrektywach unijnych (m.in. AMLD V i VI).
Kogo dotyczy AML?
Nie tylko banków i instytucji finansowych. Także:
kancelarii prawnych i notarialnych
biur rachunkowych
agentów nieruchomości
doradców podatkowych
firm handlujących dobrami luksusowymi
operatorów krypto
a nawet… lombardów
Czyli bardzo często: małych i średnich przedsiębiorstw.
🚩Przykłady, jak MŚP staje się „pralnią” – często nieświadomie:
💰 Klient gotówkowy, który „nie chce faktury” – i płaci 49 000 zł.
🏠 Transakcja nieruchomości podmiotem z Panamy „na mamę klienta”.
📄 Nowa spółka z zagranicznym beneficjentem, którego nikt nigdy nie widział.
🪙 Zlecenie z niejasnym źródłem finansowania i presją czasu: „Podpiszcie tylko umowę, resztą się zajmiemy”.
Nie trzeba być wspólnikiem mafii, by zostać ukaranym. Wystarczy nie wdrożyć procedur AML i nie zidentyfikować ryzyka.
📜 Co musisz zrobić, by nie zostać „pralnią”?
1. Zidentyfikuj, czy Twoja firma podlega AML
Nie wiesz? To już źle. Jeśli świadczysz usługi z listy podmiotów obowiązanych – musisz stosować AML.
2. Wyznacz osobę odpowiedzialną za AML
W MŚP to najczęściej właściciel, wspólnik lub księgowa – ale formalnie trzeba to ustalić.
3. Przygotuj procedurę wewnętrzną AML
Musisz mieć dokumentację, która określa:
jak identyfikujesz klienta (KYC),
jak rozpoznajesz beneficjenta rzeczywistego (UBO),
jak oceniasz ryzyko transakcji,
co robisz w przypadku podejrzeń (Zawiadomienie do GIIF).
4. Szkolenie dla pracowników
Tak – nawet jeśli zatrudniasz tylko jedną osobę, musi wiedzieć, jak rozpoznać tzw. transakcję podejrzaną. Brak szkoleń = naruszenie ustawy.
5. Zgłoszenie do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)
Za brak lub fałszywe dane – kara do 1 000 000 zł.
6. Zgłaszanie transakcji podejrzanych do GIIF
Nie musisz wiedzieć „co” jest przestępstwem. Wystarczy, że coś Cię niepokoi.Brak reakcji = odpowiedzialność administracyjna lub karna.
⚖️ Sankcje za naruszenia
Naruszenie | Potencjalna sankcja |
Brak wdrożenia procedury AML | do 1 mln zł kary |
Brak identyfikacji klienta / UBO | grzywna, zakaz działalności |
Umyślne „przymknięcie oka” na podejrzane transakcje | odpowiedzialność karna (art. 299 k.k.) |
Brak zawiadomienia GIIF | kara administracyjna i ryzyko współodpowiedzialności |
📌 Czy MŚP może się bronić?
Tak – ale tylko wtedy, gdy:
posiada dokumentację AML,
ma ocenę ryzyka i politykę KYC,
przeszkoliło pracowników,
wykazało należytą staranność,
zareagowało na nieprawidłowości.
W przeciwnym razie organy przyjmują, że przedsiębiorca świadomie zaniechał obowiązków, co może zostać potraktowane jako umyślność pośrednia.
Podsumowanie – jak nie zostać pralnią, nawet przez przypadek?
✅ Sprawdź, czy Twoja działalność podlega pod AML
✅ Wdróż procedurę wewnętrzną
✅ Przeszkol siebie i pracowników
✅ Reaguj na transakcje nietypowe
✅ Dokumentuj wszystko
✅ Nie udawaj, że nie widzisz – bo GIIF widzi więcej, niż Ci się wydaje
📣 I pamiętaj: nieświadomość nie zwalnia z odpowiedzialności – ale dobrze wdrożony system AML może uratować Twoją firmę (i Ciebie) przed odpowiedzialnością karną i finansową.
Masz wątpliwości? Zrób audyt AML – zanim zrobi to za Ciebie urząd.
Zdjęcie: pixabay.com
Comments