Podejrzany jako osoba, przeciwko której prowadzone jest postępowanie karne ma określone prawa i obowiązki. Do najważniejszych uprawnień podejrzanego zalicza się jego:
- prawo do nieprzyznania się do popełnienia zarzucanego mu czynu,
- prawo odmowy składania wyjaśnień bez podania przyczyny.
Pozostałe uprawnienia to:
- prawo poinformowania o treści zarzutów,
- prawo składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa,
- prawo do ustanowienia obrońcy,
- prawo korzystania z pomocy tłumacz,
- prawo dostępu do akt oraz
- prawo końcowego zaznajomienia z aktami postępowania.
Jakie prawa ma podejrzany?
Podejrzany w postępowaniu karnym jest osobą, wobec której prokuratura i organy ścigania wymierzyły swoje działania, mając na celu pociągnięcie do odpowiedzialności karnej.
Postępowanie karne ma charakter represyjny. Ze względu na to, że w historii znane są przypadki pomyłek sądowych i skazywania niewinnych osób, dlatego też niezmiernie ważnym jest, żeby podejrzany był świadomy przysługujących mu praw w postępowaniu karnym – gdyż od początku kontaktu z organami ścigania, bierność oraz nieznajomość przepisów może mu zaszkodzić i rzutować na całą sprawę karną. Poniżej najważniejsze z praw podejrzanego.
Podejrzany ma prawo milczeć.
Podczas przesłuchania w charakterze podejrzanego, podejrzany powinien zostać pouczony o treści art. 175 § 1 kodeksu postępowania karnego, zgodnie z który może składać wyjaśnienia lub odmówić składania wyjaśnień, lub odmówić odpowiedzi na poszczególne z zadawanych mu pytań bez konieczności podania przyczyny tej odmowy. Podejrzany nie ma obowiązku dowodzenia swojej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść (art. 74 § 1 k.p.k.).
Podejrzany powinien pamiętać, że w trakcie przesłuchania, na jego żądanie oraz żądanie jego obrońcy, może składać wyjaśnienia również na piśmie, jednakże w tym czasie nie może kontaktować się z innymi osobami. Tylko z ważnych powodów przesłuchujący może odmówić zgody na złożenie wyjaśnień w formie pisemnej.
Podejrzany ma prawo składać wnioski o dokonanie czynności śledztwa, a jeśli zostanie dopuszczony do czynności dowodowych – np. przesłuchania innych świadków – może złożyć wyjaśnienia co do każdego dowodu.
Podejrzany nie jest pouczany o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz składanie fałszywych zeznań celem uniknięcia odpowiedzialności karnej – w konsekwencji składane wyjaśnienia nie muszą polegać na mówieniu prawdy.
Podejrzany ma prawo znać zarzut.
Prawo do informacji jest jednym z najważniejszych uprawnień jakie posiada podejrzany w sprawie karnej. Ani prokuratura, ani organy ścigania nie mogą zataić przed podejrzanym informacji o treści zarzutu (opis czynu), kwalifikacji prawnej zarzucanego przestępstwa, fakcie uzupełnienia oraz zmiany zarzutów. (art. 313 § 1 k.p.k., 314 k.p.k., 325g § 2 k.p.k. oraz 308 k.p.k.).
Dopiero po poznaniu z treścią zarzutu należy podejmować decyzję o tym, czy skorzysta się z prawa do składania wyjaśnień, czy też nie. Co istotne, każdy podejrzany ma prawo żądać, do czasu zawiadomienia o terminie zaznajomienia z materiałami postępowania, podania mu ustnych podstaw zarzutów, a także sporządzenia uzasadnienia na piśmie w terminie 14 dni (art. 313 § 3 k.p.k.).
Podejrzany ma prawo do obrońcy.
Jednym z najważniejszych praw podejrzanego i oskarżonego, jest prawo do obrony. Prawo do obrony w ujęciu formalnym, to prawo do posiadania nawet 3 (trzech) obrońców jednocześnie (art. 77 k.p.k.). Ustanowić adwokata, który będzie obrońcą w sprawie karnej może sam zainteresowany, a w przypadku osób pozbawionych wolności – zatrzymanych, tymczasowo aresztowanych, wykonujących karę pozbawienia wolności – każda inna osoba.
W razie jakichkolwiek pytań, proszę o kontakt pod numerem telefonu: +48 507 205 077
Comments